گزارش نیویورک تایمز از پیشنهادهای هسته‌ای آمریکا به ایران
روزنامه نیویورک تایمز روز یکشنبه جزئیات طرح پیشنهادی آمریکا به ایران برای حصول یک توافق درباره برنامه هسته‌ای تهران را منتشر کرد که شامل دو مورد اساسی است: توقف غنی‌سازی و برپایی یک کنسرسیوم منطقه‌ای با حضور چندین کشور عربی.
به گزارش شفقنا، ایالات متحده آمریکا روز شنبه نخستین پیشنهاد رسمی خود را به تهران درباره اجزای یک توافق هسته‌ای ارائه داد؛ تنها چند ساعت پس از آن‌که بازرسان سازمان ملل از افزایش چشمگیر میزان ذخایر اورانیوم نزدیک به درجه تسلیحاتی ایران در سه ماه گذشته خبر دادند.
به گفته مقاماتی که در جریان تبادل‌های دیپلماتیک قرار دارند، این سند به صورت مجموعه‌ای از محورهای کلیدی تنظیم شده و هنوز به‌صورت پیش‌نویس کامل یک توافقنامه نیست. در این پیشنهاد، از ایران خواسته شده است که تمامی فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم خود را متوقف کند و ایجاد یک کنسرسیوم منطقه‌ای برای تولید انرژی هسته‌ای پیشنهاد شده است که ایران، عربستان سعودی، سایر کشورهای عربی و ایالات متحده آمریکا در آن مشارکت داشته باشند.
این نخستین پیشنهاد مکتوب ارائه‌شده از سوی استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی، از آغاز مذاکرات در اوایل آوریل است.
تحویل این سند توسط سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، علنی شد. عراقچی اعلام کرد که این سند از سوی همتای عمانی‌اش، که نقش میانجی در مذاکرات را ایفا می‌کند، به وی تحویل داده شده است. کاخ سفید نیز این اقدام را تأیید کرد.
کارولین لوویت، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیه‌ای گفت: رئیس‌جمهور ترامپ به‌صراحت اعلام کرده که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد. فرستاده ویژه، ویتکاف، پیشنهادی دقیق و قابل‌قبول به ایران ارائه داده و این به نفع آن‌هاست که آن را بپذیرند. از آنجا که مذاکرات همچنان در جریان است، دولت از اظهار نظر درباره جزئیات این پیشنهاد خودداری می‌کند.
بسیاری از کارشناسان تردید دارند که تهران توافقی را بپذیرد که به‌طور مؤثر تأسیسات پیشرفته هسته‌ای کشور را تعطیل کند؛ تأسیساتی که ایران میلیاردها دلار برای ساخت آن‌ها هزینه کرده و بارها هدف خرابکاری‌های آمریکا و اسرائیل قرار گرفته‌اند.
عراقچی اعلام کرد ایران «بر اساس اصول، منافع ملی و حقوق ملت ایران» به این پیشنهاد آمریکا پاسخ خواهد داد. در هفته‌های اخیر، مقامات ایرانی آشکارا درخواست آمریکا مبنی بر توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم را رد کرده و اعلام کرده‌اند که هرگز از حق خود برای تولید سوخت هسته‌ای با کاربرد غیرنظامی چشم‌پوشی نخواهند کرد.
دو گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهند که ایران تصمیم گرفته با شدت بیشتری به تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ادامه دهد؛ موضوعی که بسیاری از آن به عنوان اهرم فشار در مذاکرات نام می‌برند.
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در واکنش به این گزارش‌ها درباره افزایش میزان ذخایر اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد گفت: ما نیازمند دستیابی به راه‌حلی دیپلماتیک تحت نظارت بسیار قوی آژانس هستیم.
ایران در سال‌های اخیر و در واکنش به بدعهدی طرف‌های غربی، بسیاری از دوربین‌ها آژانس را در سایت‌های هسته‌ای کلیدی خاموش کرده، اما همچنان به بازرسان اجازه ورود و بازرسی را داده است.
در ارزیابی فصلی آژانس از تولید و ذخایر هسته‌ای ایران، گروسی نوشت: افزایش قابل توجه در تولید و انباشت اورانیوم با غنای بالا توسط ایران — که تنها کشور غیرهسته‌ای دارای چنین مواد هسته‌ای است — موجب نگرانی جدی است.
این گزارش نتیجه‌گیری کرده که ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ایران اکنون حدود ۹۰۰ پوند (حدود ۴۰۰ کیلوگرم) است، در حالی که در فوریه حدود ۶۰۵ پوند بود. هرچند ایران می‌تواند این سوخت را به‌سرعت به درجه تسلیحاتی افزایش دهد، اما تولید یک سلاح عملیاتی ممکن است چند ماه و شاید تا یک سال زمان ببرد.
افزایش تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در ایران در زمانی صورت می‌گیرد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، از ترامپ خواسته تا به تل آویو در حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ای ایران بپیوندد و ادعا کرده که پدافند هوایی ایران در مقطع فعلی «آسیب‌پذیر» است.
این در حالی است که رسانه‌های غربی اخیراً گزارش داده‌اند که اسرائیل قصد داشته در ماه می به سایت‌های هسته‌ای ایران حمله کند، اما ترامپ مانع شده است.
ترامپ این گزارش‌ها را اوایل همین هفته تأیید کرد و گفت به اسرائیل گفته که حمله در زمان فعلی «نامناسب» است—به دلیل مذاکرات و احتمال حصول توافق. اما همچنین ادعا کرد که هرگونه توافق دیپلماتیکی که توسط ویتکاف حاصل شود، به آمریکا اجازه خواهد داد تأسیسات هسته‌ای ایران را برچیند — موضوعی که تهران صراحتاً تاکید کرده که هرگز اجازه عملی‌شدن آن را نخواهد داد.
ترامپ به خبرنگاران گفت: «می‌خواهم توافقی قوی داشته باشیم که به ما اجازه بازرسی بدهد، هر چه خواستیم برداریم، هر جا را که خواستیم منفجر کنیم — بدون این‌که کسی کشته شود. می‌توانیم یک آزمایشگاه را منفجر کنیم، اما کسی داخل آن نخواهد بود.»
تهران قویاً هشدار داده که به هرگونه تجاوز پاسخی قاطع و کوبنده خواهد داد.
نظرات